آجر حنایی (روشن، تیره و ملایم)
آجر حنایی روشن کد۰۱ ، ۰۲ و کد ۰۳ در بخشهای دیگر از مقالات آجر سنتی حیدری، به دفعات در مورد نحوه تولید آجرهای حنایی، نکاتی را عنوان کرده‌ایم، البته در بخش آجرهای بهمنی و ابلق هم به صورت کاملاً فنی در این مورد بحث شد، در عین حال به طور مختصر مطالبی را به عرض می‌رسانیم: همانطور که در تاریخچه آجر حنایی و رزومه استاد علیرضا حیدری، عنوان شد در اوایل دهه هفتاد با سفارش و پیگیری میراث فرهنگی کشور برای تولید آجرهای سنتی رنگی (بغل قرمز )، استاد علیرضا حیدری تلاش برای تولید این رنگ آجر را آغاز نمودند. با نزدیک دوسال آزمایشات متعدد جهت تولید آجر حنایی، سرانجام ایشان توانستند با ترکیب سوخت به روشی کاملاً ابدائی و منحصر به فرد، آجرهای حنایی تولید کنند بدون اینکه از رنگ‌دانه‌هایی نظیر اخرا، استفاده کرده باشند. اما این پایان کار نبود چرا که هدف، تولید آجرهای بغل قرمز (حنایی) بود. در این راستا استاد حیدری، با ایجاد تغییر اساسی در نحوه کوره چینی و آموزش پرسنل خود که در قسمت کوره چینی فعالیت داشتند، روشی نوین در کوره چینی را نیز بنا نهادند.( به تصاویر زیر دقت بفرمائید) همانطور که در تصاویر بالا مشاهده فرمودید در این روش جدید، خشتها به صورت تخت روی هم چیده می‌شوند یعنی درست همانطور که آجرها در آجرچینی نمای ساختمان روی هم چیده می‌شوند منتها با کمی تفاوت و البته فاصله از یکدیگر . دلیل این روش کوره چینی و ایجاد فاصله بین آجرها فراهم ساختن امکان چرخش یا همان گردش شعله‌های رنگی ایجاد شده در کوره در اطراف آجر است. به این ترتیب استفاده از سوخت ترکیبی و البته روش پخت ابدائی استاد علیرضا حیدری، موجب رنگ گرفتن قسمتهای باز و آزاد خشت در مدت زمان بیش از ۲۰ روز پخت مداوم آن می‌شود. و اما نکته پایانی در مورد نحوه متفاوت شدن شدت رنگ در آجرهای حنایی: تفاوت رنگ آجر حنایی تیره، متوسط و روشن، به چند دلیل اصلی صورت می‌گیرد که دلیل اول استفاده از مقدار معین اما متفاوت از سوختهای گاز، نفت گاز، مازوت و آب از روز پنجم پخت به بعد است. این تغییرِ در انواع سوخت مصرفی کوره از روز پنجم به بعد شروع می‌شود و با فرمولی خاص هر ۳ روز تا ۶ روز یکبار، تا روز پایانی پخت کوره (مثلاً روز ۲۵ ) ادامه می‌یابد. اعمال همین تغییرات در مقدار هر یک از این مواد سوختنی کوره و حتی آب، موجب تولید شعله‌های رنگی حداقل با سه رنگ حنایی تیره ، متوسط و روشن می‌شود که متعاقب آن خشتهای داخل کوره که رنگ شعله‌ها را جذب می‌کنند نیز دارای رنگهای متفاوت خواهند شد. دلیل دوم متفاوت شدن شدت رنگ حنایی در کدهای ۰۱، ۰۲ و ۰۳ به نحوه چینش خشتها در کوره برمی‌گردد. کم و زیاد کردن فاصله بین خشتها در حین کوره چینی، موجب تفاوت شدت رنگ خشتها خواهد شد مثلاً رنگ حنایی تیره با ایجاد کمی فاصله بیشتر بین خشتها حاصل می‌شود درحالیکه فاصله کم آجرها از هم موجب ایجاد رنگ حنایی روشن در خشت می‌شود.
