آجر ابلق ( خالدار،بهمنی )
آجر ابلق (بهمنی ) یا خالدار با کد ۰۴
آجر ابلق همانطور که از نام آن پیداست دو رنگ است. علت دورنگ شدن آجر ابلق تولیدی مجموعه آجرسنتی حیدری به نحوه چیدمان آجر در کوره و نوع سوخت کوره برمیگردد.
در قسمتهای دیگری از مجموع مقالات آجر سنتی حیدری ، مکرراً به نحوه رنگ گرفتن آجر و رنگی شدن آن اشاره شده است که از جمله مهمترین این دلایل استفاده از سوخت تلفیقی و تولید شعلههای رنگی است.
قبلاً گفته شد که در دهههای ۳۰ و۴۰، آجر های سنتی ابلق یا آجر بهمنی قدیمی با استفاده از سوخت ذغال سنگ و در کورههای هوفمن آلمانی تولید میشدند که در حال حاضر نمونه این آجرها در بناهای زیادی از قسمتهای مرکزی تهران به چشم میخورد. دلیل رنگی شدن این آجرها، شعلههای رنگی ایجاد شده بر اثر سوخت ذغال سنگ بود که موجب رنگ گرفتن آجر درحین پخت میشد. و اما چرا بعضی از قسمت های آجر تقریبا سفید بهی مایل به خاکی روشن و قسمتهای دیگر آن حنایی میشد؟
جواب : همانطور که پیش از این گفتیم روش چیدن آجر در کوره از ایام قدیم روش انباری بوده است.
تصاویر فوق حالت کورهچینی انباری را به خوبی نشان میدهد؛ چرخش شعلههای ایجاد شده در آتشگاه (زیرکوره) و در نهایت ورود این شعلهها به کوره اصلی و چرخش در بین خشتها، موجب رنگ گرفتن قسمتهای آزاد آجر در حین پخت میشود و البته قسمتهایی از آجر که روی هم قرار میگیرند به رنگ متفاوت و روشنتر( بهی مایل به خاکی ) درمیآیند و به این ترتیب آجرها دورنگ، ابلق، بهمنی یا خالدار میشوند.