آجر قرمز ( بنفش روشن و تیره )
آجر بنفش روشن و تیره با کدهای ۰۰ و ۱۰
ضمن توضیحات آجر قرمز و سایر رنگهای آجر حیدری، در مورد نقش شعلههای رنگی در تولید آجر رنگی و چگونگی ایجاد این شعلهها توسط سوختهای ابدائی استاد حیدری سخن گفتیم.
حالا آنچه در مورد نحوه تولید رنگهای بنفش تیره(کبود) و بنفش روشن، باید بدانیم آن است که برای رسیدن به این رنگها، علاوه بر استفاده از سوخت ترکیبی ابدائی استاد علیرضا حیدری، به کمی تغییرات در نحوه گِلسازی و نحوه کورهسوزانی نیز نیاز داریم.
مثلاً در خاک رس مصرفی برای خشت زدن این آجرهای تیرهرنگ باید از مقدار معینی نمک استفاده کرد. همچنین مدت زمان آماده شدن گِل در زیر مشمع uv و استراحت گل نیز بیش از حد معمول است.
همچنین برای بنفش شدن خشتهای در حال پخت نیاز داریم که از روز سوم پخت به بعد، با باز و بسته نگهداشتن دریچههای خروج حرارت مازاد کوره، حرارت داخل کوره را مدیریت کنیم. دریچههای مذکور، “موری” نام دارند و همانند دودکش عمل میکنند.
برای تولید آجرهای بنفش و رنگ آجر قرمز سنتی علاوه بر مدیریت حرارت داخل کوره به مدیریت هوای واردشونده به آتشگاه نیز نیاز داریم. با کم و زیاد کردن هوای ورودی به آتشگاه (زیر کوره ) شعلههای ایجاد شده در زیر کوره به رنگ بنفش ملایم و کبود درمیآیند. نفوذ این شعلههای بنفشرنگ به داخل خشت، موجب بنفش رنگ شدن آجر میشود.
تیره یا روشن شدن رنگ بنفش، به تفاوت مقدار نمک مصرفی در گل و نیز تفاوت در باز و بسته نگه داشتن دریچه های موری در زمانهای معین از مدت زمان پخت، مربوط است.
در مقاله مربوط به نحوه تولید رنگ سفید با کد ۰۸ برای آجر حیدری نیز به استفاده از نمک اشاره کردیم. گفتیم برای تولید رنگ بهی یا سفید به افزودن مقدار بسیار کمی از نمک در گل نیاز داریم ولی توجه کنید که سوخت کوره برای تولید آجر سفید و آجر بنفش متفاوت است ضمن اینکه برای تولید آجر سفید، نباید کوچکترین رطوبتی در سوخت کوره وجود داشته باشد در حالیکه تولید آجر بنفش نیاز به رطوبت و آب دارد.
در گذشته برای تولید آجر سفید از سوخت مازوت و ضایعاتی از جنس هیزم استفاده میشد که باید فاقد هر گونه رطوبت بودند و درحال حاضر برای تولید این رنگ آجر از گاز صنعتی استفاده میشود. این در حالی است که آجرهای رنگی با استفاده از سوخت ترکیبی به همراه آب تولید میشوند.
بنابراین علاوه بر نوع سوخت کوره، وجود یا عدم وجود رطوبت در سوخت کوره نیز در رنگ آجر تاثیر میگذارد.